Wie de wereldeconomie beziet, kan er niet om heen: internationale samenwerkingsverbanden brokkelen af. De Engelsen willen van de EU af, de Noord-Europese en Zuid-Europese eurolanden willen van elkaar af, de VS willen van Mexico af. Aanhoudende immigratiegolven zetten bestaande samenwerkingsverbanden op scherp. Pogingen om bestaande internationale handelsbelemmeringen te slechten, lopen vast (zie de onderhandelingsrondes binnen de WTO en de besprekingen inzake TTIP). Alleen op het gebied van klimaatbeheersing lijkt de tendens de andere kant uit te gaan.

Internationale samenwerking
Er wordt voldoende voor gewaarschuwd: internationale samenwerking biedt enorme baten. Internationale handel bevordert de concurrentie op markten voor goederen en diensten waardoor een hogere efficiency en meer consumptie mogelijk wordt. Immigratie bevordert eveneens de concurrentie, maar dan op arbeidsmarkten. Ook immigratie maakt een hogere efficiency en meer consumptie mogelijk. En hetzelfde geldt voor de euro die de handel tussen eurolanden bevordert.

Irrationeel
Ondanks deze waarschuwingen zetten de trends zich door. Het ligt dan voor de hand te stellen dat de rationaliteit verdwijnt. Brexit was een irrationele beslissing en de dreiging een muur te bouwen langs de Amerikaans-Mexicaanse grens al helemaal. En de beslissing van veel Europese landen om opnieuw grenscontroles in te voeren, getuigt van een enge nationalistische houding die op den duur slecht uitpakt voor de landen zelf en is dus ook irrationeel.

Rationeel
Avinash Persaud stelde onlangs het omgekeerde: Brexit was een volstrekt rationele beslissing. Laagopgeleide en oudere werknemers waren oververtegenwoordigd in de groep die voor Brexit stemde. Dat zijn ook de werknemers die in het algemeen het minst profiteren of zelfs het slachtoffer zijn van toenemende internationale handel. Volgens Persaud stemden veel Britten voor het opbreken van de samenwerking met de EU omdat de voordelen van internationale handel aan veel Britten waren voorbijgegaan. Als er in het verleden beleid was gevoerd dat ervoor zorgde dat de voordelen van internationale handel bij brede groepen in de samenleving terechtkwamen, dan had Brexit kunnen worden voorkomen.

Welvaartstheorie
De economische welvaartstheorie telt twee theorema’s. De eerste is dat een beleidshervorming die een economie dichter in de buurt brengen van het ideaaltype van volledige concurrentie, goed is voor de samenleving. De tweede is dat gebruik van de juiste beleidsinstrumenten ervoor kan zorgen dat iedereen profiteert van de beleidshervorming.

Nieuw beleid
De tendens tot vermindering van internationale samenwerking vraagt dan ook om een nieuw soort beleid. Beleid dat ervoor zorgt dat iedereen profiteert van de voordelen van internationale samenwerking. Niet omdat dit eerlijk of rechtvaardig is, hoewel dit absoluut een valide argument is. Maar omdat een scheve verdeling van deze voordelen vroeg of laat tot ontevredenheid bij de minst bedeelde groepen in de samenleving leidt en uiteindelijk tot een einde aan de internationale samenwerking. En daarvan is iedereen de dupe.

Voor wie geen blog wil missen, klik hier.