Het wordt soms groot gebracht: vergrijzing van de bevolking betekent een lagere economische groei. Onlangs nog publiceerde Robert Gordon zijn boek over economische groei en ook daarin wordt met een beschuldigende vinger gewezen naar vergrijzing als bron van lagere groei. Maar minder economische groei hoeft helemaal geen verrassing te zijn. Als we met zijn allen minder gaan werken, dan betekent dat een lagere economische groei. Ook als de arbeidsproductiviteit, de productie per gewerkt uur, niet verandert. Verder lezen
Het ongelijk van Luyendijk
Joris Luyendijk, journalist en auteur van de bestseller Dit kan niet waar zijn, stelde onlangs voor de Nobelprijs voor de economie af te schaffen (S. de Beter en Peter de Waard zijn het hiermee eens). Of, diplomatieker geformuleerd, deze ook open te stellen voor andere sociale wetenschappen zoals psychologie, sociologie of antropologie. Want het gegeven van een Nobelprijs voor de economie* en het ontbreken ervan voor andere sociale wetenschappen maakt dat velen economie als een exacte wetenschap zien. Dat leidt tot zelfoverschatting door economen en blindheid voor de zaken waar het echt om gaat. Met als trieste dieptepunt de financieel-economische crisis van 2008. Verder lezen
Eenvoudiger kunnen we box 3 niet maken
De Nederlandse vermogensrendementsheffing is een toonbeeld van eenvoud. Een tarief van 1,2 procent op al het niet vrijgestelde vermogen, ongeacht hoe hoog rente, inflatie, aandelenrendement of wat dan ook moge zijn. Strak, helder en transparant. Als dit de criteria zijn waarop we een belastingsysteem moeten beoordelen, gaat Nederland met zijn box 3 belasting voor goud. Verder lezen
Exit eigen risico?
GroenLinks, de SP, PVV en 50Plus willen af van het eigen risico in de zorg. Af van de “boete op ziek zijn”. Af van het meebetalen aan de eigen zorgkosten. Het eigen risico belooft daarmee een onderwerp voor de verkiezingscampagnes te worden. Reden om er nog eens goed naar te kijken.
Het idee
Het idee: schaf het eigen risico af, dan hoeven mensen niet langer zelf voor hun zorggebruik te betalen. Daar zal iedereen van profiteren, behalve dan die enkeling die nooit huisarts of ziekenhuis Verder lezen
Liever alleen dan samen
Wie de wereldeconomie beziet, kan er niet om heen: internationale samenwerkingsverbanden brokkelen af. De Engelsen willen van de EU af, de Noord-Europese en Zuid-Europese eurolanden willen van elkaar af, de VS willen van Mexico af. Aanhoudende immigratiegolven zetten bestaande samenwerkingsverbanden op scherp. Pogingen om bestaande internationale handelsbelemmeringen te slechten, lopen vast (zie de onderhandelingsrondes binnen de WTO en de besprekingen inzake TTIP). Alleen op het gebied van klimaatbeheersing lijkt de tendens de andere kant uit te gaan. Verder lezen
Consumptie en pensioenen
Soms bekruipt je het gevoel dat er een nieuwe economie is ontstaan. Eén waarin oude wetten niet meer opgaan. Eén waarin monetaire verruiming niet tot prijsstijging leidt, ook niet na enige tijd. Eén waarin nul niet langer een ondergrens voor de rente vormt. Eén waarin een verlaging van de rente niet de besparingen vermindert en de investeringen verhoogt, zoals in elk tekstboek over macro-economie te lezen valt. “This time is different” luidde de ironische titel van het meesterwerk van Reinhart en Rogoff, maar misschien is het beter de titel letterlijk te nemen. Verder lezen
Vergrijzing leidt tot betere geneesmiddelen
In 1989 werd 0,69 procent van het BBP aan geneesmiddelen besteed, in 2014 was dit percentage gestegen tot 0,83. Voor veel OESO-landen zien we een vergelijkbaar beeld. In de VS bijvoorbeeld bedroegen de uitgaven aan geneesmiddelen 0,98 procent van het BBP in 1989 tegen 2,04 procent in 2014. Het is moeilijk te bepalen of dit een goede of slechte ontwikkeling is. Het gaat om enorme bedragen die ook aan andere nuttige zaken hadden kunnen worden besteed. De baten van geneesmiddelen zijn echter ook enorm: ze verlengen de levensverwachting of verhogen de kwaliteit van leven en besparen veelal ook op andere zorguitgaven zoals die in ziekenhuizen. Verder lezen
Hoe doceren we macro-economie?
Bijna vijf jaar zijn verstreken nadat een groep studenten bij een college van Gregory Mankiw wegliep. Hun protest was aanleiding tot de oprichting van Rethinking Economics, een wereldwijd netwerk van studenten en anderen die beogen de manier waarop economie wordt gedoceerd fundamenteel te veranderen. Hun kritiek behelst verschillende punten: de dominantie van de neoklassieke denkrichting, de nadruk op techniek en wiskunde en de gebrekkige aandacht voor institutionele, historische en politieke factoren in de economiecolleges. Nu, bijna vijf jaar later, lijken de studenten iets te hebben bereikt: hun kritiek heeft een levendige discussie losgemaakt. Maar is er ook iets veranderd in de collegezaal? Verder lezen
Veel te duur, maar ik neem ze toch
Het belang van goede geneesmiddelen kan moeilijk worden overschat. Geneesmiddelen kunnen het verschil maken tussen leven en dood. Of tussen een leven zonder pijn of één met chronische pijn. Bovendien maken geneesmiddelen soms andere ingrepen overbodig zodat daarop kan worden bespaard. Verder lezen
Waar robots al niet goed voor zijn
Het kan u niet zijn ontgaan: de robots zijn in aantocht. Op tal van terreinen zullen robots werkzaamheden van mensen gaan overnemen. Dat betekent lagere productiekosten en hogere welvaart: voor dezelfde hoeveelheid werk zullen we meer gaan kunnen consumeren. Tegelijkertijd heeft dit toekomstbeeld ook iets griezeligs: zullen robots niet een groot aantal mensen werkloos maken? Verder lezen