De AOW herverdeelt tussen inkomens. Hoge inkomens betalen meer premie dan lage inkomens, maar het recht op AOW is voor de twee groepen gelijk. Herverdeling dus van hoge naar lage inkomens. De aanvullende pensioenen herverdelen ook, maar op een andere manier. Mensen met een hoge levensverwachting betalen evenveel premie als mensen met een lage levensverwachting, maar genieten langer van hun pensioen. Levensverwachting correleert positief met opleiding, zodat sprake is van herverdeling van laag- naar hoogopgeleiden. Deze herverdeling gaat de verkeerde kant op, in tegenstelling tot die bij de AOW. Eerder kwalificeerde ik dit als immorele pensioensolidariteit.
Twee vormen van solidariteit
Om erachter te komen hoe de twee vormen van solidariteit zich tot elkaar verhouden, moeten AOW en aanvullende pensioenregelingen geïntegreerd worden bestudeerd. Dit is wat Bonenkamp en Ter Rele onlangs hebben gedaan. Ze onderzoeken de premies en uitkeringen van de twee regelingen voor een viertal verschillende opleidingsgroepen en voor mannen en vrouwen afzonderlijk. Ze houden daarbij rekening met de verschillen in looninkomen, arbeidsparticipatie en levensverwachting tussen de acht onderscheiden groepen.
Herverdeling via de AOW en de aanvullende pensioenen
Wat vinden ze? Dat de herverdelende werking van de twee regelingen groot is. Mannen boeken een netto profijt, een indicator voor het verschil tussen uitkeringen en premies, van -11% van het bruto inkomen over de levensloop. Voor vrouwen geldt een gemiddeld netto profijt van +6%. AOW en aanvullende pensioenen tezamen herverdelen dus flink ten gunste van vrouwen. Daarnaast is sprake van herverdeling tussen opleidingsniveaus. Laagopgeleide vrouwen scoren een netto profijt van 30%, hoogopgeleide vrouwen van -9%. Voor mannen zijn de corresponderende cijfers -6% en -11%. Herverdeling dus bij zowel mannen als vrouwen van hoog- naar laagopgeleiden. Hieruit blijkt dat de herverdeling via de AOW belangrijker is dan die via de aanvullende pensioenen.
Conclusie
Dit laatste plaatst de immorele solidariteit bij de aanvullende pensioenen in een ander perspectief. Als per saldo de solidariteit de goede kant opgaat, is er geen reden om onze aanvullende-pensioenregelingen te herzien. Of trek ik deze conclusie te snel?
Nader onderzoek geboden
Misschien wel. Inkomen is immers niet hetzelfde als opleidingsniveau. Voor diegene die een aardig inkomen heeft maar desondanks een korte levensverwachting, vallen de twee vormen van solidariteit helemaal niet tegen elkaar weg. Deze persoon boekt een negatief netto profijt op zowel de AOW als het aanvullend pensioen. Bovendien is de AOW-regeling weliswaar uniform, maar de aanvullende-pensioenregeling zeker niet. Voor deelnemers aan een pensioenregeling met een vrij homogeen deelnemersbestand zoals de regelingen van de beroepspensioenfondsen is herverdeling via het aanvullend pensioen niet iets om zich heel druk over te maken. Maar dat geldt weer niet voor de herverdeling in een fonds met een vrij heterogeen deelnemersbestand zoals het ABP en het PFZW. Het is een cliché, ik weet het, maar toch: nader onderzoek is geboden.
In uw korte betoog mis de ik de zeer grote invloed op de AOW van immigranten. Hierbij denk ik dat deze groep profijtelijk (60% van de immigranten) geen enkele bijdrage heeft geleverd aan de AOW dan anders dan via een uitkering.
Ik meen dat het recht op AOW gekoppeld is aan het aantal jaren ingezetenschap. Dat betekent dat iemand die pas op 40-jarige leeftijd Nederland binnenkomt niet alleen minder premie afdraagt dan de gemiddelde autochtoon, maar ook naar rato minder AOW zal ontvangen.
De AOW is 70% van het minimumloon dus ook de immigrant ontvangt dit bedrag niet via de Rijkskas doch via de gemeentelijke kas. Deze instantie moet hierdoor al 10%
voor ophoesten maar ook zorgen voor sociaal minimum.
U hebt gelijk als het inkomen en vermogen van de immigrant ontoereikend zijn. Is dat niet het geval, dan heeft de persoon geen recht op een bijstandsuitkering.