We worden almaar dikker in Nederland. De kleine groep mensen met een BMI (Body Mass Index) beneden de 18,5 is de afgelopen ruim 30 jaar nog kleiner geworden; dat is wellicht goed nieuws. Het aantal mensen met ‘ernstig overgewicht’ (obesitas) is echter sterk gegroeid, van 4,4 procent in 1981 tot 10,1 procent in 2013. En wat nog meer gewicht in de schaal legt, de groep mensen met ‘matig overgewicht’ is gegroeid van 22,9 procent van de bevolking in 1981 tot 31,5 procent in 2013. Ofwel, 3 op de 10 Nederlanders heeft inmiddels te maken met matig overgewicht. Pikant detail is dat het CBS deze groep, met een BMI tussen 25 en 30, geruststellend als ‘matig overgewicht’ aanduidt; dat klinkt toch wat prettiger dan het botte Engelse overweight.

Levensverwachting
Qua ontwikkeling in overgewicht is Nederland overigens echt geen buitenbeentje; in de meeste geïndustrialiseerde landen is een soortgelijke ontwikkeling gaande. In een eerdere blog constateerde ik  dat de economen Stewart en Cutler de groei in obesitas verantwoordelijk houden voor  een relatieve daling van de levensverwachting. Ofwel, was het aandeel obese mensen in de bevolking op hetzelfde peil gebleven, dan zou de levensverwachting met vijf kwart jaar meer zijn gegroeid. Obese mensen lopen immers eerder tegen ziektes en andere ouderdomsverschijnselen aan en overlijden daardoor eerder. Gemiddeld. Nu gold het onderzoek de ontwikkeling in de VS, dus staar u niet blind op de getallen; het gaat echter om de tendens en die is in dit land niet anders dan over de oceaan.

Lonen
Levensverwachting is niet het enige verschil tussen mensen met normaal gewicht en overgewicht. De twee groepen hebben ook een andere positie op de arbeidsmarkt. Talloze onderzoeken tonen aan dat personen met matig en ernstig overgewicht lagere lonen verdienen dan mensen met normaal gewicht en een grotere kans lopen werkloos te worden. Vooral bij vrouwen zijn de verschillen tussen de twee groepen groot.

Functies
Lene Kromann rapporteerde onlangs over onderzoek naar de impact van overgewicht in Denemarken. Haar onderzoek bevestigde de eerdere conclusies. Maar ze voegde er nog iets aan toe. Mensen met overgewicht kunnen ook op andere functies terechtkomen met, u raadt het, een lager loon. Door alleen te kijken naar de lonen binnen dezelfde functie, komt dit verschil tussen mensen met normaal gewicht en met overgewicht niet aan het licht. Haar onderzoek bevestigde haar idee. Het verklaart volgens haar dat in managementposities mensen met overgewicht ondervertegenwoordigd zijn.

Piketty
Wat heeft dit alles met Piketty te maken? Piketty wijt de toenemende ongelijkheid van inkomens en vermogens in de Westerse samenlevingen aan het gegeven dat het rendement op kapitaal hoger is dan de groei van de economie (r>g). Hij roept overheden op om deze ontwikkeling met een belasting op vermogen tegen te gaan. Maar als er sprake is van groeiend overgewicht en dit zich met name manifesteert aan de onderkant van de arbeidsmarkt, dan wordt de inkomensverdeling ongelijker door groeiend overgewicht! En om dat tegen te gaan, heeft het heffen van een Piketty-belasting op vermogen weinig zin. Een belasting op calorierijk eten ligt dan meer voor de hand. Zou Piketty zich dat hebben gerealiseerd?