Over pensioenen is er goed nieuws, minder goed nieuws en ronduit slecht nieuws. Laten we maar met het eerste beginnen. Staatssecretaris Klijnsma heeft het wetsvoorstel ter verbetering van het financieel toetsingskader (FTK) voor de pensioenen naar de Raad van State gestuurd. Elementen van het nieuwe FTK zijn een grotere nadruk op regels, een betere communicatie met de deelnemers en een toezicht dat meer op structurele indicatoren wordt gebaseerd. De grotere nadruk op regels bestaat hierin dat pensioenfondsen vooraf bepalen welke maatregelen ze zullen nemen bij een tekortschietende dekkingsgraad. De betere communicatie houdt in dat ze dit met hun deelnemers zullen gaan communiceren. Het toezicht wordt structureler van aard doordat het wordt gebaseerd op een voortschrijdend gemiddelde van de dekkingsgraad in plaats van de dekkingsgraad op een bepaald moment in de tijd zoals dat nu het geval is.
Risicodeling tussen generaties
Pensioenfondsen mogen in het wetsvoorstel financiële en demografische schokken over een periode van 10 jaar uitsmeren en er komt een stabiele premie. Dat betekent een versmalling van de basis voor risicodeling langs twee lijnen. De tijdsspanne die kan worden gebruikt om risico’s te delen wordt verkort tot 10 jaar en het aantal te instrumenten dat hiervoor kan worden gebruikt wordt minder groot (de premie vervalt als risicodelingsinstrument). Wat je hiervan ook moge vinden, vreemd is het niet. Vergrijzing van de bevolking maakt risicodeling steeds kostbaarder. Het is dan niet meer dan logisch dat de wetgever op dit punt een stapje terugdoet.
Verwacht rendement
Dan het minder goede nieuws. Het blijft mogelijk om het verwachte rendement te gebruiken om de premie te bepalen. Daar is helemaal niets mis mee zolang het pensioenrisico op hetzelfde verwachte rendement is gebaseerd. Er is heel veel mis mee als met de premie een gegarandeerd pensioen wordt gefinancierd. Het creëert immers het risico dat de toezegging over het pensioen niet kan worden waargemaakt. Toezichthouders AFM en DNB hebben op dit punt terecht kanttekeningen geplaatst.
Fundamentele discussie
Tot slot het slechte nieuws. De staatssecretaris wil een fundamentele discussie starten over het Nederlandse pensioenstelsel. Want het stelsel moet ook op langere termijn voldoende toekomstbestendig zijn. Sorry, maar daar was de huidige discussie toch voor bedoeld? De commissies Goudswaard en Frijns brachten al in 2010 rapport uit. En nu moeten we nog eens een fundamentele discussie gaan beginnen? Beste staatssecretaris, dit proces duurt lang, te lang. Analyse: belangrijk, creëren van draagvlak: een must, toetsing aan verdragen: essentieel, overgangsregels: cruciaal. Maar dat alles rechtvaardigt niet dat een proces niet tot een einde komt.
Vergaderlocatie
Ik ken een vergaderlocatie, in het groen en, dat is bijzonder, buiten bereik van mobiele-telefoonnetwerken. Het gebouw heeft één vergaderzaal met één tafel en acht stoelen, te huur voor meerdaagse vergaderingen. Na ontvangst gaan de deuren dicht en op slot. Ze gaan pas weer open wanneer een akkoord is bereikt. Staatssecretaris, u mag me altijd bellen voor het adres.