Categorie archief: Pensioenen

Terug naar de gulden

Het is zaterdag 23 mei 2020. Trouw geeft een podium aan Bert de Vries die oppert dat Nederland terug zou moeten gaan naar de gulden. Niet helemaal, de euro zou er moeten blijven voor het internationale betalingsverkeer, maar voor binnenlands gebruik zouden we beter af zijn met de gulden. Het voordeel zou zijn dat Nederland de wisselkoers terug krijgt als beleidsinstrument, hoewel De Vries tegelijkertijd stelt vaste koersen met andere valuta’s te willen nastreven. Als ik het goed begrijp wil hij een stelsel invoeren waarin gulden en euro naast elkaar bestaan en waarvan de koersverhouding in principe vast is, maar aanpasbaar indien de economische omstandigheden erom vragen.

De Nederlandsche Bank zal er niet op zitten te wachten. Een tweemuntenstelsel betekent een forse verzwaring van haar takenpakket. En ze komt in een dubbelrol te verkeren: bepaler van het Nederlandse beleid dat de waarde van de gulden bewaakt en uitvoerder van het Europese beleid dat de waarde van de euro bewaakt. Ons bedrijfsleven zal ook niet staan te springen. Verdien je je euro’s met een goede export, blijken die euro’s ineens weinig waard in eigen land omdat de gulden net is gerevalueerd. En wat vinden onze gepensioneerden ervan – de huidige en de toekomstige die nu nog aan het werk zijn? Boeren de pensioenfondsen goed met hun beleggingen wereldwijd, blijken ze toch te moeten korten op de pensioenen omdat het rendement in guldens lager uitvalt dan dat in euro’s en dollars.

Ik ben wat achterdochtig. Ik bespeur eigenbelang. Ik vermoed dat De Vries zijn guldens van toen heeft bewaard, in een kast of zak of kluis. Munten, maar vooral bankbiljetten – zonnebloemen, snippen, vuurtorens. Als die Europese muntunie klapt en de euro niets meer waard is, heeft hij altijd nog zijn guldens. En hoeft hij zich toch geen zorgen te maken over zijn pensioen. Ik vind het volstrekt begrijpelijk dat hij naar de gulden terug wil.

Zijn bitcoins een slimme belegging?

De bitcoin wint terrein. Steeds meer mensen willen in de exotische valuta beleggen. Is dat slim? Is het inderdaad verstandig je geld in bitcoins te steken? Op die vraag zijn twee antwoorden mogelijk: ja en nee. Ja, kijk maar naar de winsten die zijn gemaakt door diegenen die lang geleden zijn ingestapt. Of nee, bitcoins zijn zo goed als zeker een financiële zeepbel en kenmerkend voor een dergelijke zeepbel is dat deze ooit uiteenspat. Als het zover is, verspeelt de belegger in één keer al zijn eerdere winsten. Sterker nog, als je nu instapt of dat kortgeleden hebt gedaan, resulteert een netto verlies.

Zeepbel?
Of de bitcoin een zeepbel is, wordt wel betwijfeld. Dat is niet zo vreemd. Vaak is er te weinig informatie beschikbaar om objectief te kunnen vaststellen of er in een bepaald geval sprake is van een financiële zeepbel. Zelfs achteraf is het soms lastig te beoordelen. In het geval van bitcoin lijkt mij echter wel degelijk van een zeepbel sprake. Kenmerkend voor een zeepbel is dat de koers van het aandeel in kwestie niet in verhouding staat tot de onderliggende waarde. Nu heeft een bitcoin wel onderliggende waarde, namelijk de blokchain technologie. Maar de valuta en de technologie staan los van elkaar. Er zijn inmiddels tientallen cryptomunten in omloop die van dezelfde blockchain technologie gebruikmaken. Bovendien kan de blockchain technologie de voortdurende koersstijging van de bitcoin niet verklaren. Is deze technologie inderdaad baanbrekend, dan kan dit een hoge aandelenkoers opleveren, maar niet een voortdurende stijging van die koers.

Verantwoorde belegging?
Maar is het eigenlijk wel relevant of van een zeepbel sprake is? Is, wanneer de bitcoin een zeepbel is, een belegging in bitcoins onverantwoord? Nee, dat is niet het geval. In een uitermate lezenswaardig artikel heeft econoom Olivier Jean Blanchard lang geleden al laten zien dat een belegging in een zeepbel net zo verantwoord kan zijn als een belegging in andere financiële titels. Bij belegging in een zeepbel voor een bepaalde periode kunnen twee dingen gebeuren. Of de zeepbel blijft groeien en de belegger boekt een mega winst. Of de zeepbel spat uiteen en de belegger sluit de periode af met een giga verlies. Het gemiddelde rendement op een zeepbelbelegging is het gewogen gemiddelde van mega winst en giga verlies met de kansen op winst en verlies als gewichten. Als dit gemiddelde rendement in verhouding staat tot dat op andere financiële titels, hoeft een belegging in bitcoins absoluut niet onverantwoord te zijn.

Verlies
Wel zul je, als je een belegging in bitcoins overweegt, het nodige huiswerk moeten doen. Staar je niet blind op het super rendement, maar bereken ook het verlies dat je lijdt wanneer het bitcoin aandeel de volgende dag tot nul (of iets daarboven) terugvalt. Past dat verlies binnen je budget, dan mag je best een gokje wagen. Past dat daar niet in en investeer je toch, dan ben je op zijn minst een beetje dom.

Overheden
Naar verluidt beginnen overheden steeds nerveuzer te worden. Wat als de bitcoin terrein blijft winnen? Dit kan inderdaad ooit een probleem gaan geven. Want als straks een grote schare mensen hun spaargeld kwijtraakt, dan kan een moreel beroep op de overheid worden gedaan om bij te springen. De vraag is of dat terecht zou zijn. Als de overheid winsten op bitcoinbeleggingen normaal belast, past het niet te verwachten dat verliezen worden kwijtgescholden. Daarnaast worden beleggers regelmatig gewezen op de eraan verbonden risico’s, zoals door DNB en de AFM.

Gokje wagen
Goed geïnformeerd een gokje wagen door in bitcoins te investeren, daar is niets mis mee. Mega winsten of giga verliezen, it ’s all in the game.

Voor wie geen blog wil missen, klik hier

Doorsneesystematiek

Kabinet schaft doorsneepremie af in het pensioenstelsel:  ‘einde aan de herverdeling die het gevolg is van de doorsneesystematiek’

Weglaten
Wat ik zo mooi vind aan de economische wetenschap is haar vermogen om weg te laten: al die zaken die er niet of nauwelijks toe doen worden weggelaten zodat meer inzicht wordt verkregen in de kern van een probleem. Het wiskundige equivalent ervan zijn de economische modellen. Verder lezen

Richard Thaler

In termen van complottheorie is het tamelijk logisch: dat Richard Thaler dit jaar de Nobelprijs Economie zou winnen. Want Thaler is een man (mannen zijn oververtegenwoordigd bij de Nobelprijs Economie), Amerikaan (Amerikanen zijn oververtegenwoordigd), verbonden aan de universiteit van Chicago (eveneens oververtegenwoordigd) en bovendien prominent vertegenwoordiger van de school van behavioral economics (of, in het Nederlands, gedragseconomie). De school van de gedragseconomie wint steeds meer terrein, in wetenschap én beleid, dus het kon niet bij één Nobelprijs blijven.1) Verder lezen

Keuzestress: zal ik die blauwe nemen of toch maar die roze? Of misschien die – oh, wat schattig! – blauwroze?

Wat is er leuker dan shoppen? Eindeloos dingen bekijken zonder direct te hoeven kiezen. Pas te kiezen als je zeker weet wat bij je past. En er dan van te genieten. Weinigen zullen dit als keuzestress betitelen en, voor zover ze dat wel doen, als prettige stress. En je zou er niet aan moeten denken dat iemand anders over jouw aankopen beslist. Verder lezen

De winst van risicodeling bij de pensioenen

Waarom verloopt het pensioendebat zo moeizaam? Ik weet het niet, maar heb drie antwoorden in mijn hoofd. Een is dat er veel partijen zijn met uiteenlopende belangen. Twee is dat pensioenen synoniem zijn voor veel en complexe regelgeving. Drie is dat bij pensioenen de momenten van premiebetaling en uitkering in de tijd ver uit elkaar liggen. Het laatste betekent dat je, om pensioenen enigszins te kunnen begrijpen, bekend moet zijn met de tijdswaarde van geld en Verder lezen

Brexit, Trump en onze pensioenen

Het is verleidelijk om Brexit- en Trump-stemmers weg te zetten als dom, irrationeel of misleid. Maar is dat terecht? De internationale handel die door de revolutie in het VK en de VS een slag wordt toegebracht biedt weliswaar economisch voordeel, maar niet voor iedereen in dezelfde mate. Van diegenen die ten gevolge van globalisering hun band met de arbeidsmarkt voorgoed kwijtraken, zijn velen zelfs slechter af.  En stemgedrag correleert met werkloosheid, zoals Coen Teulings onlangs illustreerde. Verder lezen

Consumptie en pensioenen

Soms bekruipt je het gevoel dat er een nieuwe economie is ontstaan. Eén waarin oude wetten niet meer opgaan. Eén waarin monetaire verruiming niet tot prijsstijging leidt, ook niet na enige tijd. Eén waarin nul niet langer een ondergrens voor de rente vormt. Eén waarin een verlaging van de rente niet de besparingen vermindert en de investeringen verhoogt, zoals in elk tekstboek over macro-economie te lezen valt. “This time is different” luidde de ironische titel van het meesterwerk van Reinhart en Rogoff, maar misschien is het beter de titel letterlijk te nemen. Verder lezen