Pas als de deadline in zicht is, wordt het echt spannend. In mum van tijd zijn de politieke en economische ontwikkelingen betreffende Griekenland in een stroomversnelling geraakt. Erg interessant om live te kunnen volgen. Maar nog interessanter zijn de antwoorden op de vragen die zoveel mensen bezighouden: wat gaat er nu gebeuren en hoe moeten de officiële instanties reageren?

Voorspellingen
Laat ik met de eerste vraag beginnen. En laat ik maar direct het antwoord geven: we weten het niet. Dat zal voor sommigen teleurstellend zijn, voor anderen een bevestiging van wat ze al dachten. Eerlijk is het antwoord in elk geval. Sommige economische (en politieke) ontwikkelingen zijn nu eenmaal simpelweg niet te voorspellen. Dat we zo graag een voorspelling horen om ons zelf houvast aan te praten, doet daar niets aan af.

Zeepbellen
Dit kan concreter worden gemaakt. Wanneer er sprake is van zeepbellen* op financiële markten, weten we dat deze markten ooit zullen instorten**. Wat we niet weten wanneer dat gebeurt en met welke kracht. Het laatste hangt samen met psychologische factoren die voor een groot deel ongrijpbaar zijn.

Financiële crises
We weten ook dat er van tijd tot tijd financiële crises zijn. De geschiedenis van financiële crises is eeuwenoud en betreft alle continenten van de wereld. Wat we niet weten is wanneer precies een land door een crisis zal worden getroffen, hoe intens de crisis zal zijn of wat voor vorm ze zal aannemen. Zo was het ook met de crisis die in 2007 losbarstte. Niemand kon vermoeden wanneer en waar deze zou beginnen en evenmin dat ze zo intens zou zijn dat in korte tijd financiële markten, overheden en economieën over de gehele wereld zouden worden geïnfecteerd.

Griekse crisis
En nu dan de Griekse crisis. Zullen de Griekse banken omvallen en de Griekse economie nog verder naar beneden trekken? Zullen financiële markten gaan twijfelen aan landen als Portugal of Spanje of wellicht aan het hele europroject? Markeert de Griekse crisis het begin van een nieuwe wereldwijde crisis? We weten het niet. Cruciaal zal zijn wat er gebeurt met de psychologische factor: het vertrouwen van beleggers en consumenten wereldwijd.

Draaiboek
Als het verdere verloop van de crisis niet te voorspellen is, is er dan niets wat de autoriteiten kunnen doen? Nee, dat bepaald niet. De autoriteiten zullen het publiek ervan moeten overtuigen dat ze weten wat hen nu te doen staat en moeten uitstralen dat ze de zaak volledig onder controle hebben. De beste manier om dit te bereiken is een draaiboek af te werken waarin stap voor stap wordt uitgelegd hoe gevallen zoals de Griekse crisis worden afgehandeld. Er is één probleem: dit draaiboek is er niet. Want voor de EMU zijn alleen regels voor toetreding opgesteld en niet voor uittreding.

Uittreding
Ongevraagd heeft de EU zo de sleutel in handen gekregen voor het in de kiem smoren van een nieuwe crisis. Aan de regels voor toetreding tot de EMU zullen zo snel mogelijk regels voor uittreding moeten worden toegevoegd. En dus zal eerst moeten worden erkend dat de EMU zoals destijds bedoeld, is mislukt. Ook dat is psychologie.

Voor wie geen blog wil missen, like mijn facebook pagina Rekenen Aan Vergrijzing!

* De koersen van financiële producten zoals aandelen zijn dan hoger dan wat op grond van economische onderliggende factoren gerechtvaardigd is.

** Populaire uitdrukking voor snelle en abrupte daling van koersen.