“Ik kan mijn salaris goed uitleggen.” Dat is de reactie van de bestuursvoorzitter van Schiphol op de vraag of zijn inkomen van 900.000 euro niet aan de hoge kant is. Dat is mooi. 9 ton is ongeveer 25 keer het modale inkomen in Nederland. Dan kan er best wel eens een vraag over worden gesteld en komt een uitleg goed van pas.

Buitengewoon productief
Maar moet er wel iets worden uitgelegd? De beste man kan buitengewoon productief zijn. Mogelijk legt hij dermate goed leiderschap aan de dag dat niet alleen de productiviteit van hem en de Raad van Bestuur, maar van het hele bedrijf Schiphol naar een hoger niveau wordt getild. Mogelijk is hij letterlijk goud waard. Dan is 9 ton nog een schijntje. Ik ken hem verder niet, ik kan het niet beoordelen. Wel vraag ik me af of buitengewoon hoge productiviteit ook niet op een andere manier zou kunnen worden geactiveerd.

Maatschappelijke verontwaardiging
Moet er wel iets worden uitgelegd? De bui van de maatschappelijke verontwaardiging kan nog zo heftig zijn, na verloop van tijd waait ze over. Pas wanneer verontwaardiging in actie wordt omgezet, wordt het een issue. Pas wanneer mensen massaal Schiphol de rug toekeren en hun vliegvakanties en –reizen starten in Frankfurt of Brussel wordt het iets om mee rekening te houden. De kans daarop is echter niet zo groot. En zelfs in dit extreme geval zou het bedrijf Schiphol er relatief weinig last van hebben. Schiphol is een belangrijke hub en is daardoor slechts gedeeltelijk afhankelijk van binnenlandse reizigers. Buitenlandse reizigers zal het weinig interesseren hoe hoog het inkomen is van de topman van dat vliegveld waarop een tussenstop moest worden gemaakt.

Zwaarder belasten
Moet er wel iets worden uitgelegd? De samenleving zou ervoor kunnen kiezen inkomens van topbestuurders zwaarder te belasten. Dat gebeurt echter niet, vanwege de vrees dat topbestuurders dan zullen verhuizen naar het buitenland. Slecht voor de economie, dus niet aan beginnen.

Verhuizen
Het blijft een intrigerende vraag of de kans op verhuizen inderdaad reëel is. Bij de huidige inkomens schijnt het nog wel mee te vallen met dat verhuizen. Concurrentie tussen topbestuurders van banken is er nauwelijks. De vraag is bij hoeveel inkomensachteruitgang verhuizen wel een issue wordt? Bij 10 procent minder, 25 procent, de helft? De samenleving zou best wel eens wat kunnen experimenteren op dit vlak. Zonder experimenten kom je er nooit achter. Van topvoetballers weten we dat het Nederlandse salaris te laag is. Maar bij welk inkomensverlies Nederlandse topbestuurders naar het buitenland weglopen, is onbekend.

Taart
Van de week kocht ik een taart, vanwege Koningsdag. Ik heb deze in 27 gelijke stukken gesneden en elk van mijn twee zoons een stuk gegeven. De overige 25 stukken heb ik een plaats gegeven op mijn eigen bord. Mijn jongens keken me aan alsof ik gek geworden was. Maar ik heb gezegd dat het geen grap was en dat ik het kon uitleggen. Om te beginnen ging het niet om inkomen, maar om taart..  Ik heb mijn verhaal niet kunnen afmaken. Zeg maar, onbegrip. Ze werden kwaad, gooiden hun stukken taart op de grond en verdwenen uit beeld. Ik baal enorm, de taart is in de vuilnisbak verdwenen. Toch eens aan Jos Nijhuis vragen hoe hij dat doet, uitleggen.