Wine te Meerman pleitte er onlangs in NRC Handelsblad voor om jongeren bij bezuinigingen te ontzien. Dit zou hen in staat stellen meer kinderen te krijgen. Om meerdere redenen is dit een ondoordacht advies.
Vergrijzing
Het probleem waar de auteur een oplossing voor zoekt komt voort uit de vergrijzing. Ten gevolge van lagere geboortecijfers in het verleden en een voortdurende stijging van de levensverwachting zal het aantal 65-plussers de komende dertig jaar flink toenemen. Voor het aantal 80-plussers geldt hetzelfde. Het aantal twintigers zal in dezelfde periode juist dalen. Tenzij de huidige lage geboortecijfers spectaculair omhoogschieten. Te Meerman noemt dit driedubbele vergrijzing. Ik zou eerder de term drievoudige vergrijzing gebruiken of gewoon vergrijzing; laten we niet onnodig dramatiseren.
Aanbodtekorten
De groei van het aantal ouderen doet de vraag naar zorg en verzorging en verpleging toenemen. Het aanbod van mensen in de zorgsector zal beduidend lager kunnen uitkomen. Daarom zouden er nu in allerijl kinderen moeten worden gemaakt om de verwachte aanbodtekorten over dertig jaar op te vangen. En om die reden zouden jongeren bij de bezuinigingen van het kabinet moeten worden ontzien. Deze conclusie is op zijn minst vreemd te noemen.
Kinderwens
Laten we eerlijk zijn. Het is mogelijk dat een grotere koopkracht bij jongeren tot een grotere kinderwens zal leiden. Maar het tegengestelde kan ook gebeuren. De koopkrachtstijging in de afgelopen decennia vanwege economische groei is in elk geval gepaard gegaan met teruglopende kindertallen. Ook maatschappelijke ontwikkelingen gaan de andere kant op. Wanneer ouderen voor een steeds groter deel door eigen familie en mantelzorgers moeten worden opgevangen, ligt het niet in de verwachting dat de laatsten meer in kinderen zullen gaan investeren. Maar laten we eens veronderstellen dat het wel gebeurt: dat de geboortecijfers flink stijgen. Wie zegt ons dan dat de nieuwgeborenen straks massaal emplooi in de zorgsector gaan zoeken? Zonder gericht beleid mogen geen grote verschuivingen worden verwacht in het aandeel mensen dat in deze sector te werk zal gaan.
Beloning van werknemers
Een logischer oplossing voor het verwachte aanbodtekort staat in de leerboeken macro-economie. Dat is dat wanneer markten goed werken, onevenwichtigheden tussen vraag en aanbod vanzelf verdwijnen. Aanbodtekorten impliceren prijsstijging, waardoor de vraag wordt afgeremd en het aanbod gestimuleerd. Totdat vraag en aanbod weer gelijk zijn. Toegegeven, de zorgsector is een wat vreemde sector. Prijsstijging drukt de vraag nauwelijks omdat de meeste zorg door ziektekostenverzekering is afgedekt. Maar met de prijsgevoeligheid van het aanbod lijkt mij niets mis. Een stijging van de beloning van werknemers in de zorgsector moet verwachte aanbodtekorten in deze sector kunnen afwenden. Meer kinderen zijn daarvoor echt niet nodig.