Het gerucht gaat dat China zijn gezinsbeleid wijzigt. De limiet van één kind per gezin die het land sinds 1979 hanteert, zou worden opgerekt naar twee. Dit zou de volgende stap zijn in een proces waarbij het gezinsbeleid geleidelijk een milder karakter krijgt. Onder andere boeren, vissers en ouders van een meisjemogen al enige jaren twee kinderen hebben. Nu zou de limiet van twee kinderen per gezin dus voor de gehele bevolking gaan gelden om zo de vergrijzing van de Chinese bevolking het hoofd te kunnen bieden.

Verandering
De beleidshervorming zal nogal wat verandering teweegbrengen. De wellicht belangrijkste is dat ouders die graag twee kinderen willen hebben, niet langer door de regering van hun land in deze wens worden beperkt. Daarnaast zal de hervorming direct kosten besparen, doordat minder abortussen en sterilisaties zullen hoeven worden uitgevoerd. Verder zal de verhouding tussen aantallen mannen en vrouwen geleidelijk meer in balans kunnen komen. Maar zal er ook een effect zijn op de Chinese economische groei?

Productie en consumptie
De bevolking zal ongetwijfeld harder gaan groeien en na verloop van tijd ook de werkende bevolking. Volgens het gevierde model van economische groei van Nobelprijswinnaar Robert Solow beperkt dat de productie en consumptie in de economie. Bij een hogere groei van de werkende bevolking wordt immers arbeid overvloediger en kapitaal schaarser. En met minder kapitaal kan er minder worden geproduceerd. De consumptie loopt in het Solow-model nog sterker terug; van de lagere productie moet een groter deel in nieuwe kapitaalgoederen worden geïnvesteerd om de groeiende bevolking bij te kunnen houden. De economische groei zou volgens dit model jarenlang kunnen worden getemperd.

Innovaties
Maar zoals zo vaak in de economie zijn er andere modellen die een andere boodschap uitdragen. Volgens het model van endogene economische groei betekent een grotere bevolking juist een hogere economische groei. Hoe groter de bevolking, des te groter immers het aantal mensen dat nieuwe innovaties kan bedenken. En hoe groter de bevolking, des te groter de potentiële markt van nieuwe innovaties. Om beide redenen zou een grotere bevolking de economische groei kunnen aanwakkeren.

Beperkt
Ik denk dat het groei-effect van de beleidshervorming wel eens beperkt kan zijn. Niet zozeer omdat de economische modellen elkaar tegenspreken. Nee, eerder omdat de Chinese economie sinds 1979 sterk is veranderd. Deze is gegroeid als kool. Overal ter wereld gaat groei met een daling van de fertiliteit gepaard. Als dit zonder het eenkindbeleid ook in China zou zijn gebeurd (en er is geen goede reden het tegenovergestelde te vermoeden), dan zal dit het effect van de beleidshervorming beperken. Bovendien hebben we hier wel over China. Een beetje verandering van groei wordt in Nederland al snel als een omslag ervaren; in China dat de afgelopen dertig jaar een groei van zo’n tien procent per jaar liet zien, blijft het wellicht onopgemerkt. Dat wil zeggen, in de economische statistieken. De veranderingen in de echte wereld zullen niemand kunnen ontgaan.