In The World is Flat betoogt de Amerikaanse journalist en columnist Thomas Friedman dat de wereld in economisch opzicht plat is geworden.[1]Volgens Friedman is tegenwoordig sprake van één grote markt waarop individuen van overal goederen en arbeid verhandelen. Dankzij de internetrevolutie speelt het begrip afstand nauwelijks nog een beperkende rol.
Implicaties
De implicaties van een platte wereld zijn enorm. Werknemers hebben overal concurrenten. Een tegenvallende productiviteit levert direct baanverlies op; het schrikbeeld van de antiglobaliseringsbeweging. Bedrijven knippen hun productieprocessen in partjes en brengen elk partje onder, daar waar de kosten minimaal zijn. In diverse fasen van het productieproces worden goederen tussen verschillende landen verhandeld.
Onderzoek
Maar is de wereld wel plat? Cijfers over de handel tussen en binnen landen geven een compleet ander beeld. In een spraakmakend onderzoek uit 1995 laat John McCallum zien dat Canadese provincies veel meer met elkaar handelen dan met staten in het buurland VS. De verhouding tussen intra-nationale handel en internationale handel is maar liefst 22:1! Handel gebeurt dus veel meer binnen landen dan tussenlanden. Dit resultaat is verrassend, helemaal als je bedenkt dat Canada en de VS in termen van taal, cultuur en instituties gelijkwaardig zijn.
Contrast
Talrijke latere studies hebben het resultaat van McCallum bevestigd: intra-nationale handel is vele malen belangrijker dan internationale handel (de verhouding tussen de twee ligt tussen de 5:1 en de 20:1), in schril contrast met het beeld van een platte wereld.
Conclusie
Globalisering is een gegeven, maar de bewering De wereld is platis een tikkeltje overdreven.
[1] Met dank aan Lizzy de Wilde voor commentaar op een eerdere versie van deze blog.